Khotbah Jum'at Bahasa Jawa: Ngatur Wekdal Kangge Akhirat



Ngatur Wekdal Kangge Akhirat


السلام عليكم ورحمة الله وبركاته
إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدُهُ وَنَسْتَعِيْنُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ, وَنَعُوْذُ بِاللهِ مِنْ شُرُوْرِ اَنْفُسِنَا وَمِنْ سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا, مَنْ يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ, وَمَنْ يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ. أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ, وَأَشْهَدُ َأَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ.  اَللَّهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ وَباَرِكْ عَلَى رَسُوْلِ اللهِ, نَبِيِّنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى اَلِهِ وَأَصْحابِهِ وَمَنْ وَالاَهُ, وَمَنْ تَبِعَهُمْ بِإحْسَانٍ اِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ. 
أَمَّا بَعْدُ  فَيَا عِبَادَ اللهِ, أُصِيْكُمْ وَنَفْسِيْ بِتَقْوَى اللهِ حَقَّ تُقَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُوْنَ. 
: يَآَيُّهَا الَّذِيْنَ أَمَنُوْا اتَّقُوْا اللهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلاَ تَمُوْتُنَّ إِلاَّ وَأَنْتُمْ مُسْلِمُوْن. قَالَ اللهُ تَعَالَى فِيْ الْقُرْأَنِ الْكَرِيْمِ


Hadirin Jama’ah Jum’ah rahimakumullah,
Sumangga, kula dherekaken sesarengan sami nambahi iman lan taqwa kita dhumateng Alloh Swt. kanthi nindakaken sedaya dhawuhipun lan nilar sedaya pepacuhipun. Mugi-mugi kanthi iman lan takwa punika gesang kita tansah wilujeng wiwit ing donya ngantos benjang wonten ing akhirat.
Shalawat saha salam mugi tansah dipunparingaken Alloh Swt. dhumateng junjungan kita Nabi Muhammad saw., saha para kulawarga, para shahabat, saha para pendherekipun ingkang sami mituhu nderek dhawuhipun, ngantos benjang wonten ing akhirat. Amin Yaa Rabbal ‘Alamin.


Jama’ah Jum’ah ingkang dipunmulyakaken Allah Swt.
Anuju satunggaling wekdal Rasulullah saw. maringi nasehat dhumateng Abdullah Ibnu Umar, sinambi  nyepengi pundhakipun (pamidharganipun):

كُنْ فِي الدُّنْيَا كَأَنَّكَ غَرِيْبٌ أَوْ عَابِرُ سَبِيْلٍ, وَعُدَّ نَفْسَكَ مِنْ اَهْلِ الْقُبُوْرِ. (رواه أحمد).

“Uripa ana ing donya iki kaya saumpamane kowe dadi wong kang manca (asing) utawa kaya wong lagi lelungan (musyafir), lan anggepen awakmu minangka suwijining wong kang bakal katekan ing pati.” (HR. Ahmad).
Lan wonten ing wekdal sanes, Ibnu Umar ugi ngendika:

إِذَا أَمْسَيْتَ فَلاَ تَنْظِرِ الصَّبَاحَ وَإِذَا أَصْبَحْتَ فَلاَ تَنْظِرِ الْمَسَاءَ وَخُذْ مِنْ صِحَّتِكَ لِمَرَضِكَ وَمِنْ حَيَاتِكَ لِمَوْتِكَ. (رواه أحمد)

 “Lamun dina wis katon wiwit bengi, becik sira aja nganti ngenteni tekane esuk. Lamun wektu esuk wis teka, becik sira aja nganti ngenteni tekane wengi. Manfa’atna kesehatanmu kanggo ngadhepi tekane laramu. Lan manfa’atna wektu uripmu kanggo ngadhepi wektu matimu.” (HR. Ahmad).


Ma’asyiral muslimin rahimakumullah,
Hadits kasebat ing nginggil Rasulullah saw. maringi wasiat dhumateng kita supados kita saged ngginakaken wekdal ingkang sumadya kanthi sae lan boten kathah wekdal ingkang muspra, enggal-enggal nilar pandamelan kadonyan lan enggal-enggal cecawis amal kangge gesang wonten ing akhirat. Rasulullah saw. ugi maringi wasiat dhumateng kita, supados mapanaken awak kita kados tiyang nembe kesah tebih ngembara, ingkang boten nyaman lan sekeca gesang wonten ing tengah-tengahing tiyang kathah, ingkang boten wonten kenalan satunggal kemawon. Utawi kados satunggaling tiyang ingkang nembe kekesahan (musyafir) ingkang badhe tumuju satunggaling nagari ingkang tebih sanget, namung mbekta sangu sacekapipun ingkang dipunbetahaken nalika kita kesah lan enggal badhe telas sasampunipun rampung anggenipun kekesahan.


Ma’asyiral muslimin rahimakumullah,
Saking Ibnu Abbas ra., Rasulullah saw. maringi nasihat dhumateng satunggaling tiyang kanthi dhawuh pangandikanipun makaten:

اِغْتَنِمْ خَمْسًا قَبْلَ خَمْسٍ, حَيَاتَكَ قَبْلَ مَوْتِكَ, وَصِحَاتَكَ قَبْلَ سَقَمِكَ, وَفَرَاغَكَ قَبْلَ شُغْلِكَ, وَشَبَابَكَ قَبْلَ هَرَمِكَ,  وَغِنَاكَ قَبْلَ فَقْرِكَ. (رواه الحاكم).

“Gunakna limang perkara sadurunge limang perkara. Uripmu sadurunge patimu, sehatmu sadurunge laramu, longgarmu sadurunge rupekmu, enommu sadurunge tuwamu, lan sugihmu sadurunge mlaratmu.” (HR. Al-Hakim).

Hadits kasebat nerangaken dhumateng kita supados estu-estu anggen kita ngamal, lan supados kita nggatosaken gangsal perkawis kasebat kangge sangu gesang kita benjang wonten ing akhirat. Tiyang ingkang pinter mesthi badhe ngginakaken gangsal kawontenan ingkang sepisan kanthi sae kangge ngamal shalih, milih kathaatan saderengipun kadumugen gangsal perkawis ingkang sanes. Amargi manawi gangsal perkawis ingkang nomor kalih sampun dumugi, mesthi kemawon boten badhe saged malih nindakaken ngamal punapa kemawon kangge sangu gesang wonten ing donya ugi wonten ing akhirat.


Ma’asyiral muslimin rahimakumullah,
Gegayutan wigatosipun wekdal, para ulama salaf paring dhawuh ing antawisipun:
Ali ra. ngendika: “Donya wis lunga adoh banjur akhirat samsaya cedhak hangampiri, saben-saben donya nduweni anak. Mula saka iku dadiya anak-anak akhirat lan aja dadi anak-anak donya. Dina iki mung ana amal tanpa ana hisab (petungan amal), lan besuk mung ana hisab tanpa ana ngamal.”
Abu Darda’ ngasta serat dipunkintunaken dhumateng Salman Al-Farisi ingkang suraosipun, “ Gunakna wektu arikala sira lagi sehat lan darbe waktu kang longgar sadurunge sira kataman bebaya kang ora ana suwijining wong kang bisa ngentasake  saka bebaya iku.”
Hasan Al-Basri ngendika: “Saben-saben fajar jumedhul ana ing wektu esuk, dheweke ngundang: “Hai manungsa, aku sawijining makhluk kang anyar, aku dadi saksi kanggo ngamal panggaweyanmu, mula nggoleka sangu saka aku. Jalaran satemene lamun aku wis liwat, aku ora bakal bali maneh ngangsi dina kiamat.”
Ahmad bin Ayyub, salah satunggal gurunipun Imam Bukhari, nate ngendika liwat sya’iripun, “Gunakna wektu longgar kanggo nambahi rukuk. Jalaran sapa ngerti ujug-ujug katekan pati. Akeh wong kang bagas waras-wiris ngerti-ngerti katekan mati.
Imam Syafi’i nate sya’iran, “Satemene Allah kagungan kawula-kawula kang nduweni pikiran dewasa. Dheweke hangedohi donya jalaran dheweke khawatir kena godha. Dheweke ndeleng donya nalika dheweke hanyipati donya. Donya nyata sajatine dudu pangonane manungsa kang nduweni nyawa. Dheweke ndadekake donya kaya dene segara. Lan dheweke ndadekake amal shalih minangka prahu utawa sampan.”
Satunggaling Ulama salaf ngendikakaken:

مَنْ كَانَ يَوْمُهُ كَأَمْسِهِ فَهُوَ مَغْبُوْنٌ, وَمَنْ كَانَ يَوْمُهُ شَرٌّ مِنْ أَمْسِهِ فَهُوَ مَلْعُوْنٌ.

“Sapa wonge kang dina iki kahanane padha karo wingi, satemene dheweke klebu wong kang rugi. Lan sapa wonge kang kahanane ing dina iki luwih elek katimbang dina wingi, satemene dheweke klebu wong kang kabendu.”
Abu Athoilah ngendika: “…. Urip iku sawijining nikmat lan karunia Allah. Allah ngerehake wektu kanggo kita supaya dennikmati.”


Ma’asyiral muslimin rahimakumullah,
Gegayutan perkawis punika Allah Swt. paring pangandikan makaten:

وَسَخَّرَ لَكُمُ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ دَائِبَيْنِ ۖ وَسَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ

“Lan Penjenengane wis ngerehake (uga) tumrap sira kabeh srengenge lan rembulan kang terus-terusan mubeng (ana ing kubengane dhewe-dhewe) lan wis ngerehake tumrap sira kabeh wengi lan rahina.” (QS. 14 [Ibrahim]: 33).

وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ خِلْفَةً لِمَنْ أَرَادَ أَنْ يَذَّكَّرَ أَوْ أَرَادَ شُكُورًا

“Lan Penjenengane (uga) kang nitahake wengi lan rahina gilir-gumanti tumrap wong kang ngarepake pitutur utawa wong kang ngarepake syukur (nyukuri nikmate Gusti Allah).” (QS. 25 [Al-Furqan]: 62).


Jama’ah Jum’ah ingkang dipunmulyakaken Allah Swt.
Cilakanipun, kathah tiyang ingkang boten pinter ngginakaken wekdal kanthi sasae-saenipun. Piyambakipun wekdal dipun-ginakaken kangge foya-foya lan boten dipun-ginakaken kangge nindakaken punapa ingkang mesthinipun dipuntindakaken. Piyambakipun boten nindakaken punapa ingkang kedah dipuntindakaken nalika wekdal taksih sumadya. Kalebet begja kemayangan tiyang ingkang ngginakaken nikmat wekdal kanthi sae. Piyambakipun wekdal dipun-ginakaken kangge ngamal shalih, kangge sangu gesang bagya mulya ing donya lan ing akhirat benjang, nalika pepanggihan kaliyan Gusti Allah Swt.
Mugi-mugi Gusti Allah tansah paring pitulungan dhumateng kita. Amin Yaa Rabbal ‘Alamin.


بَارَكَ اللهُ لِيْ وَلَكُمْ فِى الْقُرْآنِ الْكَرِيْمِ, وَنَفَعَنِيْ وَاِيَّاكُمْ بِمَا فِيْهِ مِنَ اْلاَيَاتِ وَالذِّكْرِ الْحَكِيْمِ, وَتَقَبَّلَ مِنِّيْ وَمِنْكُمْ تِلاَوَتَهُ إِنَّهُ هُوَ الْسَّمِيْعُ الْعَلِيْمُ.

Related Posts: